کُنجِد که سمسم و جلجلان هم نامیده می‌شود،گیاهی است از رده دولپه‌ای‌های پیوسته گلبرگ که سردسته تیره کٌنجدها است.

این گیاه یک ساله‌است و ارتفاعش بالغ بر یک متر است. قسمت فوقانی ساقه‌اش پوشیده از کرک است ولی قسمت‌های تحتانی آن عاری از کرک است. برگ‌هایش در قسمت قاعده به‌طور متناوب و در قسمت‌های انتهایی ساقه به‌طور متقابل قرار گرفته‌است و پهنک برگ‌ها بیضوی و دراز و نوک تیز است و در قسمت قاعده ساقه پهن‌تر از قسمت انتهایی است. گل‌های آن که به‌طور منفرد و در کناره برگ‌های قسمت انتهایی ساقه قرار دارد، شامل قطعات پنج تایی به هم پیوسته‌است و تعداد پرچم‌ها ۴ عدد است. میوه‌اش کپسولی و محتوی دانه‌های کوچک مسطح و بیضوی است. دانه‌های کٌنجد به سبب دارا بودن روغن قابل استخراج تنها قسمت مورد استفاده گیاه است. کٌنجد همانند زرشک از گیاهان سودآور و استراتژیک برای کشت در دوره‌های خشکسالی است. لازم به ذکر است که روستای بندقیر از استان خوزستان به عنوان قطب تولید کنجد ایران شناخته می‌شود.

خواص عجیب کٌنجد چیست؟

کٌنجد در طول سال قابل دسترسی است و بسته به انواع آن در رنگ های مختلف به ویژه سفید، زرد، سیاه و قرمز یافت می شود.

دانه های ریز، پهن و بیضی شکل کٌنجد، طعم مطبوع و خوشایندی به بیشتر غذاهای آسیایی می‌بخشد و از اجزای اصلی تاهینی (Tahini) و شیرینی خوشمزه‌ی خاورمیانه یعنی حلوا (Halva) است.

تاهینی، خمیری تهیه شده از دانه‌های آسیاب شده‌ی کنجد است.

کٌنجد منبع غذایی بسیار با ارزشی است. علاوه بر این که منبع خیلی خوبی از منگنز و مس است. از نظر کلسیم،

منیزیم،

آهن،

فسفر،

ویتامین B1 ،

روی و فیبرهای غذایی نیز منبع ارزشمندی به شمار می‌رود.

خوردن یک قاشق غذاخوری کٌنجد، موجب تامین 14 درصد از نیاز کلسیم خانم‌ها شده .